Warbixin- Weriye Haatuf Ka Tirsan

Allay-badday, May,22,2005 (Haatuf) – Duruufo nololeed, xaalado siyaasadeed iyo muuqaalo kale oo kala duwan ayaa ka jira degmada la yidhaahdo Allay-badday ee ku taal xadka u dhexeeya Somaliland iyo Itoobiya, magaalada Hargeysana dhinaca koonfur-galbeed ka xigta qiyaas ilaa 85 Km ah, laakiin Weriye Haatuf ka tirsan ayaa dhowaan socdaal ku tegay magaalada Allay-badday, ka dibna war-bixin ka diyaariyey waxyaabihii uu degaankaa ku soo arkay iyo jawigii siyaasadeed ee maalintaa ka taagnaa, waana tan war-bixintii:

“Allay-badday waxay ka tirsan tahay gobolka Hargeysa, waxaana markii u horaysay sannadkii 2002 bishii Febarweri loogu dhawaaqay inay degmo tahay, balse waxay ka mid tahay degmooyin badan oo la magacaabay sannadihii sagaashamaadkii, laakiin aanu baarlamaanku weli ansixin degmonimadeeda. Markase la eego baaxadda degaanka ay ku fadhido iyo wax soo saarkeeda waxa la odhan karaa waa meel yeellan karta itaal degmonimo, isla markaana dhinaca dhinacyada jograafiga iyo siyaasadda waxay u egtahay bog-cad muhim ah.

11-kii May, 2005 ayey ahayd maalintii aan magaalada Allay-badday booqday, waxaana maalintaa magaalada Allay-badday iyaguna socdaal ku tegay wefti ka socda xisbiga mucaaradka ah ee Kulmiye oo uu hogaaminayey ninka la yidhaahdo Sh. C/casiis Samaale oo ka mid ah hogaamiyayaasha sare ee xisbigaa, iyadoo ay weftiga Kulmiye halkaa kaga qayb galeen xaflad loo sameeyey dad ku soo biiray xisbiga Kulmiye oo ka soo baxay xisbiga UDUB, isla markaana waxa dhinaca kale la odhan karaa qolada Kulmiye ka qayb galka xafladdaa ka sokow socdaalkooda Allay-badday waxa uu ahaa mid dabada ku haya dhaqdhaqaaqyo siyaasadeed oo ay ku daba-gurayeen qolada xisbiga UDUB oo mudooyinkan dambe raadkoodu ku badnaa degaanka Allay-badday, iyadoo ay Allay-badday ka mid ahayd meelihii uu xisbiga Kulmiye codadka ugu badan ka helay doorashooyinkii dalka ka dhacay.

Maalinta aanu tagnay Allay-badday waxay ahayd maalin ay roobab da’ayaan, waxayna degaamada aanu sii marnay ahaayeen kuwo ay aad u maansheeyeen roobabka Gu’gu oo barwaaqo ah, indhuhuna ay aad ugu il-doogsanayaan, xareedduna meelkasta ay wadhan tahay, isla markaana marka aad magaalada Hargeysa ka baqoosho ee aad u socoto degaanka Allay-badday wadada laamiga ah waxaad kaga leexanaysaa tuulada la yidhaahdo Abaarso, ka dibna waxay baabuurtu cagta saaraan waddo-budul raf ah oo ay gaadiidku dhibaato badan kala kulmaan, isla markaana dhulku waa carro-madow ay xiliyada roobabka dhiiqadu ku badan tahay, isla markaan dhoobada ka sokow waxa wadada si weyn u dhaawacay roobabka oo ka jeexay bohollo iyo laago biyo-mareeno ah. Laakiin dhawr waddo mid uun baa la maraa marka lagu socda Allay-badday, ismase dhaamaan wadooyinkaasi, sidaa darteedna magaalada 85-Km u jirta Hargeysa waxaanu u sii soconay muddo 4 saacadood ah, sababtuna waxay ahayd waddo-xumo, waddo-xumaduna waxay ka mid tahay dhibaatooyunka ugu darran ee haysta dadka degaankaa ku dhaqan oo u badan dad beeraley ah.

Magaalada Allay-badday waa magaalo balaadhan, ayna ku nool kumanaan dad ahi, dadka degaamadaa ku dhaqanina waxay isugu jiraan beeraley iyo xoolo-dhaqato.Magaaladu waxay ka jira maamul dawlad hoose, waxaana isaga sareeya laba nin oo kala ah gudoomiye iyo gudoomiye-kuxigeen, laakiin inkasta oo ay degmo ku magacaaban tahay, hadana waxay si hoos tagtaa degmada Gebilay, waxayna leedahay rug bilays, iskuul H/dhexe iyo MCH, nolosha dadkuna waxay intooda badan ku xidhan tahay wax soo saarka beeraha, waxayna dadk iyo xooloba ka cabaan balliyo ay ku dhacaan xareedda roobabku, balse maadaama ay biyaha balliyadaasi yihiin biyo roobaad had iyo goor ma raago cimrigoodu. Waxayse magaaladu lahaan jirtay laba ceel oo riigag ah, laakiin labadaa ceel mid ka mid ah waxa ka burburiyey ciidamadii dawladdii Siyaad Barre, iyadoo Allay-badday lagu tiriyo degaamada sida weyn u taageeri jiray halgankii hubaysnaa ee uu ururka snm la galay taliskii Siyaad Barre. Sidaa darteed dadka reer Allay-badday marka uu jiilaalku dheeraado ee ay balliyadu gudhaan waxay cabaan oo biyo u ah halka ceel ee riigga ah, balse ay ii sheegeen ceelkaasi kuma filna.

Sida ay ii sheegeen reer Allay-badday masuuliyiin sar-sare oo ka mid ah xukuumadda Somaliland oo uu Madaxweyne Rayaale kow ka yahay ayaa marar badan u ballanqaaday inay dib u dhis ku samayn doonaan ceelka labaad ee dunsan, iyadoo uu madaxweyne rayaale ayaamihii uu socday ololihii doorashadu uu degaankaa socdaalkaa ku tegay, ayna waxyaabihii u ballanqaaday ka mid ahaayeen dib udhiska ceelkaa iyo waxyaabo kale.

Dhinaca caafimaadka marka la eego waxa dadka degaankaa fara-baas ku haya xanuunka duumada, iyadoo ay kaneeco xoog lihi ka dhalatay meelaha biyo-fadhiisinka ah ee degaankaa, waxaana Allay-badday iyo degaamada kale ee ku xeerran ku badan balliyada iyo meelaha biyo-fadhiisinka ah, isla markaana Allay-badday ma laha cusbitaal daboola baahida caafimaad ee dadka degaankaa, waxaana xarun caafimaad u ah hal MCH, wuxuuna maamulaha MCH-kaas Cabdalle Maxamaed Daa’uud noo sheegay in xanuunka ugu badan ee dadka degaankaa ku dhacaa uu yahay duumada ama malaariyada, isaga oo sheegay inay tusaale ahaan sannadkii hore xanuunka duumada ka daweeyeen ilaa 300 qof, ayna u dhinteen ilaa 22 qof. “Inkasta oo aanu dedaal badan ugu jirno la dagaalanka malaariyada, haddana waxa nagu yar daawooyinkii aanu kaga hortegi lahayn, isla markaana waxa uu intaa raaciyey inay hayadda UNICEF berigii hore ka caawin jirtay dhinaca daawada, balse ay ka joojisay, balse ay hay’adda WHO ka helaan waxoogaa daawo ah.

Dhinaca waxbarashada degmada Allay-badday waxa ku yaal dugsi H/Dhexe, waxaana hadda dhigta 300 arday oo 30 ka mid ahi gabdho yihiin, sidaana waxa ii sheegay maamulaha dugsigaa Cabdi Maal Cumar.dugsigaas oo ah mid uu dhismihiisu gaboobay waxa uu ka kooban 8 fasal, waxaana wax ka dhiga 6 macalin, isla markaana waxa uu dugsigani u baahan yahay dayactir weyn in lagu sameeyo. “Dugsigu wuxuu u baahan yahay in la balaadhiyo oo lagu daro qaybo kale, waayo ardaydu marka ay dhamaystaan fasalada dhexe waxaanu u bedelnaa Hargeysa iyo Gebilay, waxaase jira qoysas badan oo aan taa awoodi karin” ayuu yidhi maamulaha dugsigaasi.
Degmadu waxay qani ku tahay dhinaca wax soo saarka beeraha, gaar ahaan khudaarta, waqtigan xaadirka ahse kama jiro dhaqdhaqaaq ganacsi oo xaammi ahi, waxaana la sheegay waddo-xumada awgeed inuu ganacsigu inta badan u wareegay dhinaca tog-wajaale, hase yeeshee waxa magaalada Allay-badday ka gud-ba oo ay marrin u tahay gaadiid waaweyn oo xamuul ah oo sida badeecado ganacsi, kuwaas oo ay intooda badani ka yimaadaan degaamada maamul-goboleedka Puntland, qaarna ay ka tagaan dhinaca Somaliland, waxaanuna maalintii aanu tagnay kula kulannay baabuur waaweyn oo badeecado sidda, kuwaas oo ay qaarna ka yimaadeen dhinaca Berbera, ayna siddeen badeecado raashin u badan, qaarna ay ka yimaadeen dhinaca Itoobiya oo ay siddaan khudaar, gaar ahaan Baradho.

Muddo ilaa laba caana-maal ah ayaanu joognay magaalada Allay-badday, waxaana muuqday dhaqdhaqaaqyo iyo dareemo siyaasiya.Qolada Kulmiye ayaa wadday dhaqdhaqaaq ugu badan, waxayna ahayd sheekada ugu weyn ee waddeen qaabilaadda kooxda kaga soo biirtay dhinaca UDUB, laakiin xukuumadda lafteeda waxa ka muuqday dhaqdhaqaaqyo aad moodo inay kaga jawaabayso xarakaadka ay meesha ka wadaan qolada Kulmiye.

Laba nin oo la kala yidhaahdo Mataan Ibraahin iyo Cabdi Muxumed ayaa maalintii aanu joognay la xidh-xidhay, labadaa nin waxa la sheegay inay ka tirsanaayeen golaha dhexe ee xisbiga UDUB, balse ay maalmahaa qorshaynayeen inay ku biiraan xisbiga Kulmiye, ayna ka mid ahaayeen kooxda ay qolada Kulmiye xafladda u sameeyeen, waxayna ehliyadda labadaa nin tuhunsanaayeen in sababta loo xidhay ay tahay inaanay ka qayb gelin xafladda loo samaynayo kooxda Kulmiye ku biirtay. Laakiin taliyaha rugta bilayska Allay-badday oo aan wax ka waydiiyey xadhiga labadaa nin ayaa taa beeniyey, sababta xadhigoodana ku tilmaamay mid la xidhiidha kiisas hore oo la xidhiidha arimo dhul iyo dad ay damiinteen.

Inkasta oo uu maalmahaa Allay-badday ka jiray jawi siyaasadeed xaammi ahi, hadana may dhicin wax buuq iyo rabshado ah middina, iyadoo ay ciidamada bileysku goobtii xafladda gaaf-wareegayeen si ay ilaaliyaan amniga.Xafladda isu soo baxa ah ee ay sameeyeen qolada Kulmiye marka laga yimaaddo arimaha dhinaca siyaasadda arinta ugu muhimsan ee ay dadkii halkaa ka hadlay inta badan carrabka ku dhufteen waxay ahayd jid-xummadda haysata degaankaa, taas oo ay dadkii halkaa ka hadlay ku dhaliileen xukuumadda madaxweyne Rayaale, oo ay yidhaahdeen waxay fullin-waayeen ballanqaadyo ay hore u qaadeen oo ahaa inay wadadaa samaynayaan.

“Xukuumadda waxaan leeyahay wixii ay lahaayeen waxaanu waddo ugu samaynaynaa haku dhiseen Cali-dhooqo iyo caasimadda kala go’an”, sidaa waxa yidhi Aadan X. Ismaaciil (Ina xaaji gaydh).Intii aanu jidka sii soconay ama soo soconay waxa ka mid ahaa meelaha kale ee aanu ku hakanay tuulada la yidhaahdo Waalid-xoor, waxaana tuuladaa ku yaalay masaajid qabyo ah oo saqafka sare ka maqan yahay, taas oo ay dadka tuuladaasi sheegeen inay awoodi kariwaayeen inay dhamaystiraan, waxayna xukuumadda iyo ciddii kale ee wax la qaban karta ugu baaqeen inay gacan ka siiyaan dhamaystirka masaajidkaa.

Sidoo kale waxaanu ku hakanay tuulada Taysa, waxaana ka mid ahaa muuqaalada foosha xun ee aanu kula kulannay, dugsigii keliya ahaa ee ay tuuladaasi lahayd oo gebi-ahaanba ku burbursan, ayna dhulka la simeen ciidamadii dawladdii Siyaad Barre, ilaa haddana aanay ciddina waxba ka qaban, waxayna odayaal aan la kulmay ii sheegeen inay baahida dugsiga u bandhigeen xukuumadda iyo hayadaha samafalkaba, balse aanay wax jawaab ah hayn. Waxa kale oo ay odayaashaasi ii sheegeen in haydhtuulihii Taysa oo magaciisa la yidhaahdo Maxamed Xasan Cumar la xidhay isaga oo abaabulaya hawl uu doonayo in wax lagaga qabto xaaladda dayacan ee iskuulka, uuna muddo ilaa laba bilood ah ku xidhan yahay Gebilay, markii aan odayaasha waydiiyey sababta Haydhtuulaha loo xidhayna waxay ii sheegeen in cashuurta laga qaado tuulada ay qolada maamulka Allay-badday iyo qolada maamulka Gebilay qoloba mar qaadan jirtay, taas oo ay markii ugu dambaysay qaadatay Gebilay, ka dibna uu gudoomiyaha Allay-badday ciidan u soo kaxaystay oo uu kaxaystay, ka dibna loo taxaabay xabsiga Gebilay, taas oo ay sheegeen inaanay hadda ogayn sababta loo haysto, waxayse sheegeen inay arintiisa gaadhsiiyeen wasiirka daakhiliga, welise wuu xidhan yahay.

Arrinta kale ee xiisaha lihi waxay tahay magaalada Allaybaday iyo degaamada ku xeeran waa meel si weyn uga qatan warbaahinta wadaniga ah, haddii ay tahay idaacad iyo haddii ay tahayba Joornaal, laakiin in dhowayd idaacadda keliya ee ay dhegaystaan waa idaacadda Horyaal la yidhaahdo oo hawada soo gasha 8:30 caweysnimo ilaa 9:00 fiidnimo. Waxa kale oo ay dhegaystaan idaacadda Djibouti oo beryahan dambe baahinteeda la kordhiyay, balse idaacadda Radio Hargeysa iska daa dhegaysiyoo war uma hayaan inay jirto iyo in kale.”

Top

Anagoo ka soo jeedna degmada Alla-badday, waxa nala qalloocatay fool xumo weyna ah in ay cid gaar ah oo dan gaar ah lihi meel kaga dhacaan milgaha degmadu leedahay, dhaawacaana sharafta beesha. Annagoo ku duulayna qaraar cid gaari ahi iska gaadhay kuna baahiyeen saxaafada madaxa banaan, iyagoo leh waxanu ku hadlaynaa magaca degmada iyo beesha oo ay sheegteen in ay ka baxeen xisbiga Kulmiye, kuna biireen xisbiga UDUB, iyagoo aanay jirin cid ay wakiil ka yihiin, hadafkooduna cadayn.

Waxaanu u sheegaynaa cid kasta oo reer Somaliland ah in degmada Allay-badday aanay ceeb geyin, kuna koobnayn xisbi gaar ah, kana ballaadhan tahay, Beeshuna ay taageero u hayso saddexda xisbi qaran ee Somaliland ka jiraba. Isla markaana bulsho weynta degmada Allay-baday taageeradooda ay xisbi gaar ah u hayaan ama siinayaan waxay ku xidhan tahay hadba inta ay leeg-tahay diblomaasiyadda iyo wax qabadka ururkaasi u muujiyo degmada. Sidaa awgeed annagu wax dhaliil ah kuna aragno habsami u socodka xisbiga Kulmiye ee ku waajahan degmada.

Ka bixista ashkhaas gaar ahi ay ka baxeen xisbiga Kulmiye waxa u banaynaya xuquuqdooda shakhsi ahaaneed. Laakiin waxa ceeb ah ahna fool-xumo weyn inay afar inan dan gaar ah ku fushadaan magaca beesha, iyadoo fayska labaad ee ay u guureena yahay xisbiga talada haya oo aan wax la taaban karo u qaban degmada Allay-badday ilaa iyo intii ay soo jirtay. Sidaa awgeed annagu waxaan taageero buuxda siinaynaa lana shaqaynaynaa xisbiga xil iska saara wax qabadka degmada.

Guntii iyo gebagabadii waxan leenahay “Caynabo geel ninba inta uu gashado ayuu ka maalaa”. Sidaa awgeed waxan axsaabta ku kala dhoweysan karnaa waa hadba wax-qabadkooda siduu yahay, degmaduna lagama yaabo in ay sahan la’aan guurto ama cid dan gaar ah lihi ku guurto.
Maxamed Sh. C/laahi Cali
Maxamuud Bade Ibraahim
Maxamed Maxamuud Yuusuf.

.

Xisbiga KULMIYE oo Dhoola Tus Ballaadhan Ka Sameeyay Allaybaaday

Sunday, 15 May 2005

Allaybaday (Haatuf) Degmada Allaybaday ee ku taal Konfurta galbeed ee magaalada Hargeysa, waxa Jimcihii doraad ka dhacay isu soo bax ballaadhan oo uu abaabulay xisbiga KULMIYE, kadib markii ay halkaas tageen wefti ballaadhan oo ka kala yimi magaalooyinka Hargeysa iyo Gabiley, waxay ujeedada socdaalkoodu xambaarasanayd laba hawlgal oo is barkan, taas oo ay isu soo baxa ay qabtaan ku qaabileen xubno ka mid ah hogaamiyeyaasha reer Allaybaday oo ku soo biiray Xisbiga KULMIYE, kana soo baxay xisbiga UDUB, halka uu isu soo baxaasi dhinaca kalena uu muqday dhoola tus siyaasadeed oo uu xisbiga Kulmiye ku muujinayo taageerada badan ee uu ku leeyahay degaankaas, iyadoo uu weftigaas uu hogaaminayay Sh. C/casiis Muxumed Sameele oo ka mid ah hogaamiye-yaasha waaweyn ee xisbiga KULMIYE, isla markaana ah nin si weyn looga ixtiraamo degaamada gobolka Hargeysa. Sidoo kalena waxa weftiga xubno ka ahaa xubno ka tirsan golaha degaanka taageerayaal xisiga KULMIYE ah, isu soo baxa ay qabteen hoagaamiyeyasha iyo taageerayaasha xisbiga KULMIYE, waxa uu ka dhacay fagaaraha ka horeeya xafiiska uu xisbiga KULMIYE ku leeyahay degmada Allaybaday, waxana halkaas hogaamiyeyaasha iyo taageerayaasha xisbiga KULMIYE ee kulankaas ka soo qaybgalay, iyadoo ay dadka halkaas ka hadlayay ka mid ahaayeen xubnihii cusbaa ee xisbiga ku soo biiray. Sida uu ku soo waramay Weriye Haatuf ka tirsan oo gobta tegay, waxa isu soo baxaas ka hadlay dad badan oo isugu jira masuuliyiin iyo taageerayaal, laakiin ugu horeyn waxa halkaas ka hadlay Gudoomiye Xafiiska Kulmiye ee Allaybaday, C/raxmaan Ibraahim Xirsi, waxaanu ku tilmaamay xubnihii dhowaan xisbiga KULMIYE ka baxay ee galay xisbiga UDUB inaanu xisbigu waxba u noqonayn, isagoo yidhi: "Hangaraaracu lug keliya uma dhutiyo, sidaas oo kale xubno ka baxay xisbiga Kulmiye waxba u noqon maayo," ayuu yidhi C/raxmaan. Foosiya Sh. Aadan Aamin oo ka mid ah garabka haweenka ee Xisbiga Kulmiye ee Allaybaday ayaa iyaduna xubnihii dumarka ahaa ee ka baxay xisbiga ugu baaqday inaanay magacooda la sheegan karin, "Ururka haweenku maaha kuwo magacooda la sheegan karo oo way ka adag yihiin," ayay tidhi Foosiya X. Aadan. Intaas ka bacdi waxa makarafoonka lagu wareejiyay xubnihi munaasibadda loo sameeyay ee sheegay inay ka baxeen xisbiga UDUB kuna biireen xisbiga KULMIYE, waaanu ugu horeyn halkaas ka hadlay C/risaaq Sh. Aadan Cali oo ahaa Gudoomiye ku xigeenkii hore ee degmada gabiley, waxaana hadaladiisii ka mid ahaa oo uu yidhi: "Waxaan mahad u soo jeedinayaa dhammaan dadka degmada Allaybaday, gaar ahaan taageerayasha Kulmiye ee sida fiican maanta noogu soo baxay. Waxaanu idiin sheegaynaa annagu inaanu markii hore ka mid ahayn xisbiga UDUB, maantana aanu ka soo baxnay oo aanu ka mid nahay xisbiga Kulmiye. In badan baanu la soo shaqaynay UDUB, waxyaabo badan oo dhalliilo ah oo aanu ku garan waynay darteed ayaanu uga nimi, waxyaabahaasna waxa ka mid aha degmadu masuuliyiin badan bay leedahay. Suldaan baa jira, Xildhibaan baa jira, Wasiir baa jira, waxaanu ogaaanay midna inaan talo laga qaadan oo aan waxba la weydiin, dabadeedna meelo kale oo aan munaasib ahayn in lala xihdiidho oo odyaashii, masuuliyintii iyo cuqashii nin walba halkii taabacday lagaga tegay, sidaas darteed waxaanu go'aansnay inaanan sii wadin shaqadaas ee aanu ka baxno kaana soo qayb galno xisbiga Qaranka ee Kulmiye." Waxa isna halkaas ka hadlay Gudoomiyhii hore ee degmada Allaybaday, Maxamuud Yuusuf Cige oo isna ka mid ahaa xunnahas xafladda loo qaybtay waxaanu yidhi: "Waxa dharaar dhawayd halkan yimi qolo dhallinyaro ah oo Hargeysa ka timi oo saddex inan oo halkan ka tegay hor socdaan oo ay ku soo dhawaynayay degmada Allaybaday, waynu naqaanaa 3 inan ee degmada ka tegay ee Hargeysa qolo ka soo baxaystay, miisaankoda iyo nidaamkooda. Soomaalidu waxay tidhaahdaa nin weyn iyo naag naago ka umulisay midna siduu wax u arkay uma sheegaan, annagu qaran iyo dawladdaba xog ogaal ayaanu u nahay oo khudbadahayaga iyo nidmaakayaga dib ayaanu u dhiganaynaa oo xafladaha dambe ayaanu ku soo bandhigaynaa." Waxa kale oo iyaguna halkaas ka hadlay xuno kale ee sheegay inay xisbiga UDUB ka baxeen kuna biireen xisbiga KULMIYE, kuwaas oo kala ahaa; C/kariin Dirshaale, Cumar X. Muxumed iyo Maxamuud Xasan. "UDUB hadii ay ahayd, in badan baanu soo wada shaqaynay, beeno hadanana way noo sheegtay oo waxay na tidhi wado ayaanu idiin samaynaynaa iyo ceel, waxba lagama hayo, imikana qolo kale ayay soo direen oo waxay yidhaahdeen wadaanu idin dhisaynaa, arrimahasna waxba kama suuroobin, sidasaanu ugu soo baxnay," Sidaa waxa yidhi C/kariim Dirshaale. Xubnaha kale ee iyaguna halkaas ka hadlay waxa ka mid ahayd Xildhibaan ka tirsan golaha degaanka degmada Gabiley, oo ah gabadha keliya ee ka mid aha golaha degaankaas, waxanaay Khadra Xaaji ugu horeyn mahadnaq ballaadhan iyo salaan soo dhoweyn ah uu soo jeedisay xubnaha xisbiga Kulmiye ku soo biiray, iyo dadweynaha degmada Allaybaday oo ah degmadii ay kaga soo baxday Xildhibaanimada golaha degaanka. "Dhamaan dadweyanah Allaybaday ayaan salaamayaa anigoo ku hadlaya afkood oo ah xubnihii ay doorteen. Waxaan rabaa maanta inaan waxooga yar u sheego, taas oo ah wayxaabihii aynu ku dhaliil jirnay masuuliyiinteenii hore ee inooga jirtay talada, waxaad moodaa inaanay dadkeena si aad ah wax uga sheegin siday doonaanba wax ha u dhacaane. Annaga xilbaa naga saaran in aanu dadweynahaayaga na doortay iyo inta aan na dooran inaanu si cadalaad ah ugu shaqayno, imikadaa lafteedana aanu ugu shaqayno oo aanaan ku qiimaynin UDUB baad ka soo baxaday iyo Kulmiye ayaad ka soo baxday. Qof kastoo degmada ah ama degaanka aanu ku nool nahay ah dhammaan si siman aanu dadweyanah ugu shaqayno. Marka xigta waxaan aad u jecelahay inaan dadka u sheego in lays weydiiyo xisbi kasta oo aynu gelayno maxaa inoogu jira. Waxa dhacday xilligii doorashadii degaanka aynu ku soo baxaynay, xaqiiqiyan cod badan baynu siinay, annaga nagamay cod badnayn, laakiin cod badan baa la siiyay, hadana intii ku soo baxay Kulmiye in le'eg ay UDUB inoogaga soo bixi lahaayeen. Waxa isweydiin mudnayd halkaas maxaa inoogu jiray, ileyn gole degaan baa la dooranayeye ee aynu dooranaynaa, taas laysma weydiiiyo, damigaa anigu ma saarayo dadweynaha reer Allaybaday. Dembigaas waxaan saarayaa cidii ceelka ugu jirtay inay dadka fahansiiyaan in dad la dooranayn. Waxaanu taaganahay inaanu dadkayaga u sheegno halka dantu ugu jirto iyo xisbiga wax u ogol. Marka aad eegto xisbiga talada haya Wasiir kuxigeenka qorshayntu waa in u qalma madaxweyne, hadana talada dalka waxba lagama waydiiyo, taasina waa nasib daro, anigu kuma gefayo oo waa adeerkay, laakiin waa in la eegaa cidda ku qiimaynaysa oo aad cida ku qiimaynaysa oo aad adiguna qiimaysaa." Waxa kale oo isna halkaas ka hadlay Cali Cabdi C/laahi (Cali Case), waxaana hadaladiisa ka mid ahaa "Waxaan soo dhowaynayaa xunaha qaaliga ah ee xisbiga ku soo biiray ee munaasibada loo qabtay iyo qaar ka mid ahaa oo saldhiga boqolka taalaabo inoo jira ku xidhan. Ta kale qoladii aad carrabta ku dhufateen ee UDUB ku biirtay waxay xaflad ku qabsadeen hudheel shaqalaah, balse ilaa iminka meel ay galeen wa la daydeyaaya, cidii qaabilaysayna waxay ku tidhi waxaanu idiinku war geynaynaa xisbigii, anaguna waxaanu idiin leenahay ma jiro xisbi na dhaafsiisan oo aanu idiinka wargeynaynaa ee madaxdii xisbiga ugu saraysay way idinla fadhiyaan. Dadku xisbiyadu way ka baxaan, xisbiga kalena way galaan, laakiin qolada UDUB waxaad moodaa inay caado u noqootay inay hawshii loo igmaday ka doorbideen hebel baa Kulmiye ka soo baxay oo UDUB  soo galay oo maanta hadii la yidhaahdo Ictiraaf ma la idin siiyaan waxay ka jecel yihiin xisbiga Kulmiye oo baaba'ay inay maqlaan". Ugu damabyan waxa halkaas khubad siyaasiga oo uu aad ugu tiiqtiiqsaday ka jeediyay Sh. C/casiis Samaale, isaga oo si weyn u weeraray xisbiga uu beratanka weyni ka dhexeeyo ee UDUB iyo xukumada Madaxweyne Rayaale ee uu dhisay xisbiga UDUB, wuxuuna hadalkiisa ku bilaabay "Marka hore waxaan salaamayaa dadweyanah ku nool degmada Allaybaday Saddexda Xisbi Qaran xisbi kasta oo ay yihiinba. Waxa kale oo aan salaamayaa taageerayaasha Xisbiga KULMIYE ee halkan isugu yimi iyo inta aanay duruuftu u saamixin inay halkan yimaadaan, waxanan idiin soo gudbinayaan salaan aan idinka siday madaxdii xisbiga Kulmiye inta aan maanta halkan iman oo uu ka kow yahay Gudoomiyaha Mudane Maxamed Axmed Maxamuud (Siilaanyo) oo igu soo adkeeyay inaan salaantaas si gaar ahaan idiin soo gaadhisiyo. Waxaan u mahadnaqyaaan xubnaha halkan ka hadlay ee ay ka midka yihiin madaxdii degmada gudoomiye xigeenkii degmada Gabiley C/risaaq Sh. Aadan Cali, Gudoomiyehii Aadan cali, Gudoomiyihii degmada Allaybaday ee xiliyadii ugu adkaa laga bilabao xiliigii degmada lagu dhawaaqay ilaa iyo xili dhow intaa laga bedelayay jagadaas oo ah Mudane maxamuud Yuusuf Cige iyo xubnihii kaleba. Waxaan aad iyo aad uga xumahay xubnhaasi xili fog ayay na yidhaahdeen xaflad noo sameeya inaanu xisbiga Kulmiye ku soo biirnay, gaar  ahaan mudane C/risaaq iyo Mudane Mmaxamuud, hase yeeshee waaanu ka diidnay inaanu xaflad u samayno, waxaanu nidhi dad waaweyn oo mudakar ayaad tihiin, bulshadii reer Somaliland badideedii intii UDUB codka siisay way ku hungoobeen, Kulmiyeyena soo wada galeen, sharaftana kuma jirto in maalinba dad xaflad lo sameeyo oo halkaas ayay ka soo baxeen la yidhaaye, Kulmiyaad iska tihiine iska daaya ayaanu xili fog ku nidhi. Dhaqanka Kulmiye waa kala dagaalamaynay inuu noqdo dhaqanka UDUB oo kale, laakiin waa nalagu kelifay oo waa nalaga diiday inaanu sidii ku sii socono, markaa ogaateen maa aad dhacay iyo waxyaabaha kale ee maalin walba Hargeysa ka dhaca. Xubnaha imika ku jira Taliskan dhexe ee jeelka hadda lagu xidhay ee loo xidhay maxaad UDUB uga baxdeen iyagana salaantaas qaaliga ah ayaanu u dhiraynaa, waxaanu leenahaya soo dhawaada, xisbi qaran ayaad ku soo biirteen, waxaad ku soo biirteen xisbi dadka iyo dalka wax u qaban doona Illaahay iyo idinkii, waxaad ku soo biirteen xisbi dalka xoreeyay ee ka xoreeyay nacabkii iyo dhiigyo cabkii Siyaad Barre. Waxaan ka xumahay maanta waxay ahayd inuu xafladda noo furo Gudoomiyaha degmadu Cabdi Faarax, siduu u furay xafladii tan ka horeysayba, waa nasiib darro inaanu joogin, laga yaabaa inuu xanuunsanayo, haddii uu xanuunsanayo gudoomiye xigeenka ayay ahayd inuu noo furo, iyaduna waa nasiib darro oo isna ma jooga, taas macnaheedu waxa weeyi bulshada wixii aan UDUB ahayn waxba hala qabanina. Maaha gudoomiye ku xigeenka degmada, laakiin waa amar dusha ka imanaya oo hadii halkaas lagu arki lahaa beri Cabdi Faarax waa la eryayaa. Waaana hubaal inuu jeclaan lahaa inuu ka qayb galo isaga iyo ku xigeenkiisuba, laakiin bariiskooda ayaa ku xidhan inaanay ka soo qayb gelin. Waad la socotaan xalay (Habeen Jimcuhu soo galayay) Waxa soo galay laba gadhi oo bileys ah oo buuxa. Maxay u yimaadeen degmada, ayaa ku soo duulay ee qabsaday talow? Ddanka wanaagsan baanu ka eegiye, oo waxaynu odhan ciidankaas la soo diray waa taageerayaashii Kulmiye, soo dhawaada ayay iyagana leenahay. Allaybaday cadow dibadda kagama iman ee ragii u dhashay iyo halyeeyadii u dhashay uu baa yimi, dad laga ilaalinayo maaha, dad waxyeelaya maaha, waa dad degmada iyo dalkuba ku wanaagsanaanayaan, ka talinayaa oo uu taagan weeyi, Illaahay baa taas ka markhaati ah kana markhaati noqonaya waxaynuna illahay ka baryaynaa wadankeena cidkasta oo xumaynaysa inagoon hebel iyo heblaayo odhanayn in illaahay inaga qabto oo dadka iyo dalka wixii u dan ah ku hago ayaynu illaahay baryeynaa. Uma fiicna qofka Muslimka ahi inuu cid dhaleeceeyo ama uu caayo, sidaas li'ajligeed ma jecli inaan cidna dhaleeceeyo ama shaqsi ama madax ama maamul, laakiin waxa ka mid ah waxyaabaha ay dadka Muslima ahi isaga baahan yihiin ee aynu isaga baahnnanay inaynu wax isu iftiimino oo wax is tusno, waayo nolosheena iyo danteena ayaa ku jirta.Wanaaga iyo xumaha bulsho ka dhex dhaca inta badan wuxu ku xidhan yahay bulshada lafteeda, hadday xumaato, hadday xumato dadka dalka u taliyaa, sababteeda bulshada qayb ka mid ah ayaa yeelanaysa, waayo qofku waa shaqsi uun. hadduu khalmado in uu ka daa la yidhaahdo weeyi, waxaasi waa khalad ee ummadda ka daa, dalka ka daa, waxaasi waa wixii lagu dumay, wixii digteetaradu ku dumeen weeyi ee dalka baabi'iyay ka daa in la yidhaa weeyi, sidaas ayay ummmaddu ku hagaagtaa marka wanaaga laysku sheego.  Waxa isku sheego waa danta ummadda weeyi. Degaanka degmada Allaybaday oo dad badani degaan, oo run ahaantii marka aan cabirodareenka xisbiga Kulmiye madaxdiisa ee ka turjumo deegaanka yahay degaankii Kulmiye aadka looga tageeray, xisbiga Kulmiye meelihii uu ku guulaystay ee bulshadu ka ayiday meelihii ugu waaweynaa ayay ka mid tahay degmada Allaybaday, taasina waa ta maanta UDUB ka keentay inay ka dhigto degmadii wax ay qof iyo laba degta ku qaadan karaan oo ay yidhaahdaan degaadii Allaybaday siday u dhamayd waxay ka soo baxday KULMIYE oo waxay soo gashay UDUB, taasi ma dhabbaa, taasi dhabaa, dadweyanaha degmada Allaybaday xisbigeebuu ugu badan yahay? horta waxaad doonta dhaha idinkuun baa yidhi, laakiin anigu waxaan sheegayaa uun ummad la afduubi karaa inaanay jirin. Sidaas ogaydeenba ku dhawaaqi markii natijadii dooorashada lagu dhawaaqay 80 cod baa lagu dhawaaqay inay UDUB ku gulaysatay, markii dambe ee Maxkamadda la geeyayna 240 baa loo bedelay natiijadii, isku duuduuboo markii natiijooyinkii dalka laysku geeyay 240 kaa ama 80 kaa bay UDUB ku heshay. Kursigii sow iyagu kuma fadhiyaan? Su'aasha isweydiinta lihi waxa weeyaan, marka hadii kursigii loo tartamayay ee Madaxweynaha iyo Madaxweyne ku xigeenka ay UDUB maanta ku fadhido oo codku mid badan ha noqdo ama mid yar ha noqdee ay kursigii iyagu nasiib ugu fadhiisteen, ama ha boobaan ama ha xadaan, ama lacag ha ku helaan,, waxkasta oo dhacay sow kursigii kumay fadhiisan, oo Kulmiye iyo UCID-ba umay hambalyeen, haba la diido markii hore natiijada oo musuqmaasuqi la arkayay Kulmiye haba is adkeeyee umay baarakeyn? Madax uga baahan yihiin UDUB xafladaha iyo dalka maanta dhibaatada ka jirta aynu ognahay waxa ay ka hadlaan habeen iyo maalin, haddii Tv-ga Hargeysa xalay la idiinka waramo muxuu ka waramayay. Waxa xalay oo dhan durbaanada tumayay dad la leeyahay Kulmiye ayay ka soo baxeen oo intooda badan laga yaabaa inay UDUB ahaayeen. Waa halkaas fadhiya wasiirada dalka u shaqayn laaha ee dayac weyn ee maanta dalkeena ka muuqda ee ilaa bari ilaa galbeed meel dalkeeni fayobi aanay jirin, galbeedna ma fayooba oo waad ogtihiin in xuduudeeni laga soo qaaday Lowya caddo, halkee la keenay xuduudii, wad la socotaan baan u mayalayanyaa. Xuduudii barigu halkay joogtaa, iyadana Illaahay baa og magaaladii Hargeysi way kala go'an tahay, cidii ka shaqayn lahayd dhibaatada dalka ka taagan, shaqadeedu waxa weeeyi odaybaa ka soo baxay Kulmiye, inan baa ka soo baxday Kulmiye. Su'aashu waxa weeyi maxay uga baahan yihiin ilayn kursigii iyagaa ku fadhiyee ashqaas maanta Kulmiye ka soo baxday maxaa looga baahan yahay. Jawaabta aniga idiin sheegay. UDUB waxay isu haysataa in aanay kursiga si xaq ah ugu fadhiisan oo aanay cod ku helin, sidaas darteed waa inay codkii dadka doontaa oo maalin walba dad been ah soo qabqabataa oo ay tidhaa intii codkayaga ka dhiinayd maantay soo gashay, waa inay taas haqadeedu noqotaa, waayo waxay u haysataa inaanay kursiga ugu fadhiiisan si cadaalad ah oo sharci ah, waanay is aamini la yihiin oo kuma kalsoona kursigii ku fadhiyaan, hadday ku kalsoon yihiin Kulmiye ayaa laga soo baxay shaqo may noqoteen ee shaqadu waxay noqon lahayd dalka maxaa ka qabyo ah ee in loo qabto u baahan yay taladu noqon lahayd. Waxaad ogtihiin ciidankeenii qaranka ee dalka milicda hadhka iyo habeenka u taagnaa, una taagan difaaciisa iyo ilaalintiisa, ayaa hadda sannad iyo badh ciidankeeni wuxu ku go'doonsan yahay jiidda gobollada bari oo dalka inay wad xoreeyaan aanay dhicin oo la hor tagan yahay, in la soo celiyaan laga hortaagan yahay, in dadkaas nabadgelyo lagula xaalo oo dadkii kula xaali lahaa ee hawshaas dhammayn lahaan ilaa hadda inay galaan loo diidan yahay, waa maxay sababtu? taariikhd ayaa xilli aan fogeyn sheegi doonta, anigu wax badan ka odhan maayo. Marka dalka dad loo doorto dadkii la doortay in lala xisaabtamo ayaa loo baahan yahay, maxay dalka u qabteen, maxay dadka u qabteen? Hadday wanaagsanaato waxay mutaysteen in lagu taageero, haaday xumaato in lagu qabsado oo loo sheego oo la yidhahdo, maaha sidaas sidaanu idiin dooranay. UDUB ma waxa codka loo siiyay oo degaan kasta oo ay codka ka heshay ay u siisay inay xag xagato oo ay ceebayso madaxda sare ee xisbiga KULMIYE ee u soo halgantay xoreynta dalka oo maanta cidda keliya ee ay cadowga u arkaan tahay Kulmiye, ma taas baa loo doortay UDUB. Waxa loo doortay codka u siisay in dalka Ictiraaf loo raadiyo. Waxa codka loo siiyay in dalka laga saaro shaqo la'aanta ka taagan, waxa loo doortay oo ay xisbiyadu u tartamayeen in xisbiga talada qabta uu horumar gadhisiyo dalka oo degmooyinka iyo gobollada dalka ee mid waliba dhibaatadu ay ka muuqato intaba waxay ka qabato. Maxay UDUB ka qabatay waxaas oo dhan. Waxaan u malaynayaa haddii maanta UDUB la siin lahaa bilad ama shahaadaad lagu qimeeyo waxqabadkeeda inay shahaadadaasi noqon lahayd cayda KULMIYE, Cayda ka muuqata saxaafadeena , ka muuqta Idaacadeena, ka muuqata Jaraa'idka lagu fangareeyo cashuurta laynaga qaado sida Jariiradda Maandeeq, waa jariiraadda keliya ee dawlada iyo dalku ay leeyihiin, inta kale ashqaas baa leh. Raadyow Hargeysa todobaadkii ugu dambeeyay wixii uu ka hadlayayba uu ahaa degaankii Allaybaday oo dhammaan ka soo baxay Kulmiye op galay UDUB, oo hadday intaas uun ku koobnaadaan waxba may ahaateen ee waxa dheeraa cay iyo dacaayad la dacaayadaynayo xisbiga KULMIYE. Haddaanu annagu xisbiga KULMIYE nahay waxaanu ka xishoonaa inaanu ka sheekayno tariikhda ay leeyihiin dadka ina xukumaa, waayo waxaanu nidhaahnaa "Caf laahu maa salaf" illaahay baa dhaafay wixii tegay, tariikhda tagtay wax tegay weeyi, laakiin waxay maanta qabanayaan uun halagu xisaabtamo, ma sheeg sheegno waxay shalay ahaayeen, mana sheeg sheegno waxay ahaan jireen. Waxa soo socda qofka an garan wax jooga ma garto ayay Soomaalidu tidhahdaa, haddii mustaqbalka inagu soo wajaahan ee madow garan waynana waxay noqon doonaa dad ka dhaca noloshooda. Illaahay inagama dhigo. Waxaanu ku dhaliilaynaa dawladda haddanu xisbiga Kulmiye nahay, waxyaabo badan baanu arkaynaa inay qabyo yihiin. Somaliland markuu Marxuumkii ka dhintay, Laas caanood calanka Somaliland baa ka tagnaa, waxa joogay dad masuuliyiin ah dawladdu mushahar siinaysay, waxa joogay ciidan, halkay ku dambaysay maanta, waa siyaasada xumi dawladeena ah. Waxaan xusuusan karaa oo aan tilmaami karaa dhaqaalaha dadkeena iyo noloshoodu siduu ahaa laba sannadood ka hor, maantase siday tahay busaaradda jirtaa intay le'egtahay, ama Marxuumkii dhintay baa la dhintay xoolihii dalka yaallay. Waxaan odhan karaa xoolaha ka soo baxa cashuuraha dadkeena laga qadaa waxay ku dhacaan jeebka ashkhaas dalkan iyo dadkan dan ka lahayn oo ugu talo gashay maalinta xilka laga qaado inay dalka ka baxaan oo ay qaxootiyo adduunyada u tagaan bangiyada sii dhigtaan xoolaha, taas baa hubaal ah. Waxaad ogtihin doodo badan baa ka dhaca golaha Baarlamanaka, xilli xiliyada ka mid ah waxa dhintay Alla ha u naxariistee nin ay soo magacabeen ururadii mucaaridka ee badna oo golaha komsihanka ayaa wuxu ka koobnaa todobo xubnood, oo labana ay keeneen ururadii mucaaridka ahaa, shanna ay labada gole iyo Madaxweynuhu isla keeneen. Qofkaasi markii uu dhintay labadii xisbi ee mucaaridka ahaa ee KULMIYE iyo UCID ayaa la yidhi qof idinku keena, labadii xisbi markii ay tashadeen qof bay soo magacaabeen oo ay isku soo raceen, waxaan filayaan inaad ilaa Idaacadaha adduunka ka dhegaysateen arrintaasi halkay ku damabaysay.   Waxa lala yaabo waxa ah Madaxweynaha dalku inuu yidhaahdo oo jawaabta uu axsaabta siyaa ay noqoto gobolkii aan ka dhashay ayaa ka maqnaa komishanka, sidaas la ajligeed nin gobolkayga ka dhashay baan keenaaya. Sow ayaan darro maaha Madaxweynihii dalka loo doortay ee ummadda dhanba ay siisay codkoda ee halyeeyadii dalkan u soo halgamay isagaba laga fadalaya, khalad iyo sax kay doonto ha nooqtee inuu yidhaahdo gobolkaan u dhashay ninkaas halaga keeno, haddii kale geli maayo, oo aakhirkiina nin gobolkiisa ka dhashay la geliyay oo sharci darro lagu geliyay, oo KULMIYE markuu ogaaday intuu isku naxay uu xishooday uu iska dayay oo hadda aanu ka aamusnay oo komishankii la geliyay hadda nin goobolka Awdal ka soo jeeda, sow isweydiin malaha. Ma ka yeeli lahayd Marxuum maxamed X. Ibraahim Cigaal degmadayda Berbera iyo gobolkayga nin u dhashay ayaa ka maqnaa halkaa. Kuraasta gobolka Saaxil leeyahay kuwa kale ayuu siinayaa, wuxuu odhan jiray idinku ha hadlina, annaa kursigii maanta ku fadhiya, ha hadlina ayuu odhana jiray. Madaxweyanaheena cimrigiisu ha raago, isagu waa ka sidaa yidhi. Waanu iska amusnay, arrin sharciga ka horimanaysay ayay ahayd, golaha Wakiiladu markay khajaleen iyaguna intay qodobkaas bedeleen ayay waxay yidhaahdeen haye Madaxweynahana kaas gobolkiisa ka yimi hala siiyo, Kulmiye qof haloogu daroo laba qof oo kale halagu daro. Sharcigaas waa la baas gareeyey ilaa maxkamadduu ka soo baxay, kii markuu ku hubsaday gobolkiisa ka yimi ee kii Kulmiye lagu dari lahaa, sharci kaluu soo saaray oo uu leeyahay lama gelin karo kiina. Marka aad wax aad ka naxdo aad aragto inaad ka hajiso waa weji gabax kugu dhaco soo maaha, waa wax laga xishoodo. Siduu marka u keeni karaa Madaxweyne-heenu gobollada bari ee maqan hadduu isagoo maanta taladii dalka haya oo ay goboladaasi wax tabanayaan oo siday Awdalba wax u taban lahayd u tabanaya, hadduu isagii oo tabashadii Awdal aanay dhamaman isagoo Madaxweyne ah siduu u keeni karaa gobollada inaga maqan ee bariga. Taasi waa siyaasadda madaxii ha ragee Madaxweynaha dalkeena weeye." Jamaal Maxamed Jaamac. Alaybaday JJ@hotmail.com

Top

Allay-badday, May 4, 2005 (xidhinta) – Xaflad ballaadhan oo lagu maamuusayay xubno hore uga tirsanaa xisbiga Kulmiye oo haatan ku soo biiray xisbiga UDUB ayaa doraad lagu qabtay degmada Allay-badday. Xafladaasi oo ay soo qaban-qaabiyeen taageerayaasha xisbiga UDUB waxa ka soo qayb-galay madaxda degmadaas ee xisbiga UDUB, xubnaha ku soo biiray iyo dadweyne aad u farabadan.

Xafladan oo ahayd tii labaad ee xubnahaasi loo qabtay, iyadoo tii hore lagu qabtay dhowaan Hargeysa, waxa ka hadlay ugu horeyn Cabdi Cilmi Boon oo ku hadlayay magaca odayaasha ku biirey xisbiga UDUB, isagoo aad uga hadlay sida uu ugu faraxsan-yahay Taageerada ay kala kulmeen Allay-badday, “Hadii oday sahamiyo oo sahanka lagu caarido meel madhan buu soo baxaa, hadii aanu sahaminay oo aanu is-nidhi halkaasaa idiin gol-roon oo aad nagu raacdeen aad baad u mahadsan tihiin. Markaa xisbina wax lagama sheego, ee waxa la eegaa danta degaankaaga, maadaama aanad adigu kursi doonayn, mucaaridnimo wax ay kuu soo sidaa ma jirto, waana Ta ishaa inoo yeeshay, anagaana idiinku horseed ahayn, balse markaanu dhan walba ka eegnay halkaasaanu ku soo gabagabaynay, haatana waxaynu nahay xisbiga dawlada ee UDUB” ayuu yidhi Cabdi Cilmi Boon. Ka dibna waxa halkaa ka hadlay Muuse Cali Yuusuf iyo Caasha Guuleed Faarax oo ka mid ahaa xubnaha ku soo biiray UDUB, iyagoo ka waramay sababta ay UDUB ugu biireen iyo taageerada ay ka filayaan reer Allay-badday.
Waxa isaguna munaasibadaa goob joog ka ahaa oo hadlay gudoomiyaha suuqa Gobanimo Cali

Aw Xasan Jaamac, isaga oo u mahad celiyey dadka ku dhaqan Allay-badday, sida diiran ee ay u soo dhoweeyeen isaga iyo weftigaba, waxaanu sheegay in la gaadhay xiligii ay reer Allay-badday wax la qabsan lahaayeen Dawladooda iyo xisbiga Talada haya ee UDUB, isaga oo u soo jeediyey xubnaha ku soo biiray UDUB inay hawshooda u qabsadaan si xilkasnimo ah.

Ugu dambayn waxa halkaas ka hadlay Gudoomiyaha degmada Allay-badday Cabdi Faarax Aadan, isaga oo sheegay in maamulka degmadu ay soo dhoweynayaan sida fiican ee ay hawshaasi u dhacday. Xafladaasina ugu dambayn waxa ciyaaraha hidaha iyo dhaqanka Haweenka ku dhaqan Allay-badday oo uu ka muuqday abaabul aad u weyni.

War deg deg ah oo naga soo gaadhay NairobiGuddoomiyaha baarlamaanka oo gacanta loo geliyey mooshin ay ku saxiixan yihiin 100 xildhibaan, lagana codsaday in 24 saac gudahood uu kulansiiyo baarlamaanka (Magcyada xildhibaanada & mooshinkii oo sidiis u qoran)
waa kan

Wasiir ku-xigeenka warfaafinta Salaad Cali Jeelle, Xildhiban Aadan Max’ed Cali & Xildhibaan Ibraahim C/nuur ayaa daqiiqado ka hor geeyey xafiiska guddoomiyaha baarlamaanka Mooshin ay ku saxiixan yihiin 100 xildhibaan, si xildhibaanada baarlamaanku kaga doodaan mooshinkaasi, iyadoo warar ku dhow dhow xafiiska guddoomiyaha baarlamaankuna ay sheegayaan in qodobada ku qoran Mooshinka ay yihiin isla qodobadii madaxweynaha & ra’isul wasaaruhu u soo jeediyen dorraad kulankii ay la yeesheen guddomiyaha baarlamaanka in uu saxiixo oo ku qornaa Ingiriisi loona soo tarjumay Af-Soomali.

Qoraalka Mooshinka ah ayaa u qoran sidatan:

Jamhuuriyadd Soomaliya

Ku. Guddoomiyaha baarlamnka federlka KMG ah ee Soomaaliya Shariif Xasan Sheekh Aadan

Mudane Max’ed Cumar Dalxa- Guddoomiye ku-xigeenka baarlamaanka

Ujeeddo:- Codsi Kulan Baarlamaan

-Annagoo ah xildhibaanada baarlamaanka federaalka KMG ah ee Soomaaliyeed.
-Annagoo gudaneyna waajibaadka na saaran & dhaartii aan ku dhaaranay in aan daacad u noqono danta dadka & dalka Soomaaliyeed.
- Annagoo tixgelineyna dhibaatada dowlad la’aaneed ee haysata ummadda Soomaaliyeed muddada dheer

-Annaga oo ka cabsi qabna in geedi socodkii nabadda ee mudada labada sano & barka ka socday dalka Kenya loo fashiliyo sidii shirarkii hore oo kale.

-Annagoo xog-ogaal u ah tabaha guracan ee dad wax-magarato ahi ku doonayaan in ay ku burburiyaan dowladii loo hanka weynaa waqtiga & maalka badanna loo huray taabagelinteeda.
-Annagoo cuskaneyna qodobka 34-aad farqadiisa 2-aad ee axdiga Qaranka & qodobka 5-aad farqadiisa (X) ee xeer-hoosaadka baarlamaanka.

Waxaan ka codsaneynaa guddoonka baarlamaanka federaalka KMG ah ee warqadani sida tooska ahi ugu socoto in ay golaha shacabka u qabtaan fadhi aan caadi aheyn muddo 24 saac gudahood si looga doodo go’aan sharciyeedna loog gaaro qodobada hoos ku qoran.

1. Go’aankii golaha wasiiradda IGAD taariikhdiisuna aheyd 19 Maarso 2005
2. Qorshaha dib u guurista dalka ee ku aadan:-
a) Sidii maamulo loogu sameyn lahaa gobolada & degmooyinka dalka.
b) Goobtii ay dowladd si KMG ah ugu sii shaqeyn laheyd (Baydhabo & Jowhar) iyo in laga furo magaala madaxda dalka xafiis siyaasadeed.
c) Qorshihii golaha wsiirada ee xal u raadinta magaala madaxda dalka.
3. Qorshe 3 bilood ah oo hub ka dhigis & xareynta maleeshiyooyinka oo laga hirgelinayo dalka oo dhan.
4. In dhammaan xubnaha ka tirsan xukuumadda, baarlamaanka & shaqsiyaadka kale ee hubka & maleeshiyooyinka ku haysta dalka laga saxeexo axdi cusub oo ku saabsan xabad-joojin & hub ka dhigis, ciddii ku xadgudubtana la horgeeyo maxkamada dembiyada ee caalamiga ah.
5. Codsi in la abuuro guddi caalami ah oo ay hogaaminayaan IGAD, AU & Arab League oo u xilsaaran kormeerida & xaqiijinta fulinta qodobd kor ku xusan.
6. In baarlamaanku ku shiro Baydhabo ama Jowhar haddii guddiga caalamiga ah ee kormeerida & xaqiijinta ee ku xusan qodobka 5aad u arko in qorshihii xal u raadinta magaala madaxda dalka waqti dheeri ah u baahan tahay.

Waad mahadsan tihiin.

xubna katirsan labada gorle ee DFKMG oo saa ka ka anbabaxay Nairobi                                                     Nairobi (April 16, 05):  Wafdigan oo uu hogaaminayay Ra'iisul wasaare ku xigeenka koowaad ahna wasiirka warfaafinta Maxamuud jaamac sifir ayaa ka koobnaa 16 xubnood oo iskugu jira wasiiro iyo xildhibaano waxa ayna ku sii jeedaan caasimadda soomaaliya ee mogadisho.

Muuqaalka garabyadda hubeeysan ee isku haya Somaliya”Kooxdee ku xoog badan dhinaca gaashandhiga,degaanka iyo tiradda,Qormo.